گیاخاک یا خاک هوموس لایه ای ارگانیک غیرزنده از خاک است که در بخش های بالایی قرار می گیرد، گیاخاک در واقع محصول ثانویه تجزیه بقایای جانوری و گیاهی است. گیاخاک ذاتا ماده ای تیره رنگ است که رنگ آن از قهوه ای تا سیاه تغییر می کند. این ماده زمانی تشکیل می شود که بیشتر بقایای ارگانیک، تجزیه شوند.
فعالیت موجوداتی مانند کرم ها که در خاک زندگی می کنند، با تشکیل گیاخاک به تقویت خاک کمک می کند. فایده گیاخاک زمانی بیشتر مشخص می شود که با تجزیه آن، گیاهان توانایی استفاده از آن را می یابند. گیاخاک در واقع نوعی کودرسانی به خاک است.
انواع خاک هوموس
خاک هوموس دار داری سه نوع خاک می باشد.
1- هوموس مور:
این خاک هوموس فشرده بوده و در آب و هوای سرد بر روی خاک برگ هایی که به سختی تجزیه می شوند و بر روی خاک های اسیدی و ماسه ای که فاقد کلوئید رس می باشند تشکیل می شود.
2- هوموس مول:
در پیوند با ذرات معدنی بوده و در آب و هوای مرطوب و معتدل بر روی خاک های رسی و قلیایی با خاک برگ فراوان به وجود می‌آید و دارای سطح بالای ph است.
3- هوموس مودر:
این نوع خاک هوموس دار مابین گیاخاک مول و مور قرار دارد. نمونه‌ای از این خاک در کوه های آلپ مشاهده می شود. این نوع خاک حاوی مقدار زیادی مدفوع بندپایان است. این نوع خاک هوموس نسبت به هوموس مول دارای مواد ارگانیک بیشتری می باشد اما توانایی ترکیب شدن با مواد مغذی را ندارد.
ویژگی های خاک هوموس
- هوموس توانايي خاک را براي نگهداري و ذخيره رطوبت افزايش مي دهد.
- ته نشست مواد حمل شده توسط باد و باران.
- هوموس منبع مهم مورد نياز تامين کربن و نيتروژن گياهان است.
- هوموس شامل هـومین هـا، اسیدهای هیومیک و فلویک هستند.
- نسبت کربن به نیتروژن آن در حدود 10 تا 12 است.
- در مجموع ماده آلی خاك ترکیب حاصـل از لیگنـین و پـروتئین بـوده کـه ساختمان مولکولی ثابتی ندارد.
- هوموس باعث بهبود ساختمان خاک براي رشد گياهان مي شود.
شاید این مقاله هم برای شما جذاب باشد.
تفاوت گیاخاک و هوموس:
گیاخاک (کمپوست) و هوموس بسیار شبیه هم بوده و فقط تفاوت جزئی دارند. در کشاورزی و باغبانی، اصطلاح هوموس گاهی اوقات برای توصیف گیاخاک استفاده می شود. کمپوست ماده گیاهی است که کمی تجزیه می شود و حتی کهنه و به خوبی پوسیده شده آن هنوز بطور کامل تجزیه نشده است.
تجزیه گیاخاک حتی اگر سال ها طول بکشد به پایان نمی رسد و همچنان اقدامات میکروسکوپی زیادی در خاک انجام خواهد شد. زیرا حشرات، باکتری‌ها، قارچ ها و میکروب هایی زیادی درون خاک وجود داشته و مشغول فعالیت و تجزیه هستند.
در واقع هوموس ترکیبی است که تجزیه آن بطور کامل به اتمام رسیده است. کمپوست به معنای واقعی کلمه سال ها طول می کشد تا به طور کامل به حالت هوموسی تجزیه شود. هنگامی که کمپوست به طور کامل تجزیه شد، 100% هوموس خواهد بود.
گالری تصاویر خاک هوموس
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید ؟در گفتگو ها شرکت کنید!