بونسای

بونسای (Bonsai) به گیاهان یا درختهایی گفته می‌شود که در طبیعت در اندازه های بزرگ و چند متری وجود دارند اما برای استفاده در فضای داخل، با کمک روشهای خاصی مانند هرس کردن، پیوند زدن و … فرم دهی و کوچک سازی شده اند. روش بونسای به هنر و فن باغبانی و از همه مهمتر صبر برای تربیت گیاه و پرورش آن به فرم دلخواه نیاز دارد چرا که این گیاه یک شاخه کوچک و یا یک گیاه کوچک است که طی فرایندهایی که روی آن صورت می‌گیرد فرم می‌گیرد و به شکل درخت درمی‌آید.

خاستگاه اصلی کلمه بونسای کشور ژاپن است اما در واقع مفهوم کلی آن از هنر چینی penzai یا پنجینگ گرفته شده است. این هنر زیبا اولین بار در قرن ششم توسط بازدید دیپلمات های ژاپنی و دانشجویان بودایی از چین، به ژاپن برده شد. کلمه penzai در ژاپن Bonsai تلفظ می‌شود و به همین دلیل کلمه بونسای امروزه شناخته شده تر است.

بونسای شفلرا:

آبیاری مناسب:

ریشه های این گیاه به دلیل هرس شدن و کوتاه شدن منظم به آبیاری زیاد حساس است اما به آبیاری منظم بعد از خشک شدن سطح خاک نیاز دارد. آبیاری گیاهان بونسای به دمای محیط وابسته است، بنابراین در فصول سرد که خاک دیرتر خشک می‌شود، آبیاری را کمتر کرده و در روزهای گرم تابستان آبیاری را بیشتر کنید. آبیاری زیاد برای این گیاه بسیار مضر است و سبب غرقاب شدن ریشه ها و از بین رفتن گیاه می‌شود.

نکته : با توجه به ارتفاع کم گلدان و کم بودن حجم خاک، خاک بونسای زودتر از گیاهان معمولی خشک می‌شود، به همین دلیل بهتر است آبیاری بعد از غروب آفتاب صورت بگیرد تا در معرض نور زیاد قرار نگیرد و دیرتر خشک شود.

خاک مورد نیاز:

ترکیب خاک مخصوص این گیاه با خاک و کود آماده می‌تواند گزینه مناسبی برای انواع بونسای ها باشد. خاک سبک و زهکشی شده و غنی از مواد مغذی برای رشد بهتر این گل مناسب است. توجه داشته باشید که نوع خاک به دما، نور، شرایط محیطی و از همه مهم تر نوع گیاه بستگی دارد.

دمای مناسب بونسای:

دمای متعادل بین 18 الی 23 درجه سانتی گراد برای این گیاه مناسب است. نوع بونسای، گرمسیری یا سردسیری بودن آن در دمای محیط تاثیر می‌گذارد. بنابراین قبل از خرید گیاه بهتر است از نوع و شرایط دمایی آن اطلاع داشته باشید.

نور مورد نیاز:

نور مورد نیاز هر بونسای نیز به نوع آن بستگی دارد. اما به صورت کلی نور غیر مستقیم متوسط تا زیاد برای انواع این گیاه مناسب است. می‌توانید بونسای خود را با حداقل یک متر فاصله از پنجره دارای پرده با نور غیر مستقیم قرار دهید.

کوددهی:

حتی غنی ترین خاک ها نیز روزی عاری از مواد مغذی می‌شوند و نمی‌توانند نیازهای این گیاه را تامین کنند. اگرچه به دلیل ارتفاع کم بونسای و هرس مداوم، این گیاه به کوددهی زیادی نیاز ندارد اما در فصول رشد بهتر است از کودهای مخصوص بونسای استفاده کنید تا رشد بهتری داشته باشد.

نکته : از دادن همزمان 2 کود به گیاه خودداری کنید و حتما 2 هفته بین آنها فاصله بیندازید.

مطالعه ی مقاله ی (ختمی) را به شما پیشنهاد میدهیم.

بونسای شفلرا

نام علمی بونسای شفلرا Schefflera actinophylla و از خانواده ی Araliaceae و همچنین بومی استرالیا و مناق گرمسیری است. این گیاه تک ساقه ای است و رشد آن به آهستگی صورت می گیرد. شاخه ها و ساقه های این گیاه به سمت بالا و به رنگ سبز تیره هستند. طول هر کدام از ساقه ها در صورت مناسب بودن شرایط نگهداری به 3 متر نیز می رسد. روی هر ساقه از انواع شفلرا نیز 3 تا 8 برگ به شکل اشک رشد می کنند.

زمان گلدهی این گیاه تابستان است. رنگ این گل ها سفید، صورتی و قرمز میباشد.

نگهداری از بونسای شفلرا:

نور مورد نیاز:

محیط مناسب برای این گیاه جایی است که نور کافی اما غیر مستقیم به آن برسد. این گیاه را مستقیما به سمت نور خورشید بچرخانید تا رشد آن افزایش پیدا کند و اگر دیدید که ساقه ها بیش از حد با برگ ها فاصله دارند، یعنی این که گیاه در معرض نور بیش از حد بالایی قرار گرفته است .

آبیاری مناسب شفلرا:

 گرچه شفلرا خشکی را تحمل می‌کند اما بهتر است خاک مرطوب نگه داشته شود بنابراین میزان آبیاری شفلرا در تابستان هفته‌ای 2 الی 3 بار و در زمستان هفته‌ ای یک بار است.

در صورت کمبود آب و تشنگی شدید گیاه برگ های آن حالتی آویخته به خود می‌ گیرد که در چنین شرایطی بهتر است گیاه را به مدت 15 دقیقه در تشت پر از آب قرار دهید.

همچنین در صورت آبیاری بیش از اندازه گیاه، برگ های آن زرد می شوند و می‌ ریزند. بنابراین بهتر است تا بین هر دو آبیاری سطح خاک تا حدودی خشک شود و سپس به گیاه آب داد.

دمای مورد نیاز بونسای شفلرا:

شفلرا گیاهی گرمسیری است، در نتیجه به رطوبت و دمای بالای هوا علاقه دارد. به طور کلی هر گیاهی از شرایط خواستگاه اولیه خود بیشتر لذت می‌برد. بنابراین هر چه محیط به آب و هوای مناطق گرمسیری نزدیک تر باشد، شفلرا راضی‌ تر خواهد بود. این گیاه زیبا در دمای زیر 15 درجه سانتی‌ گراد اذیت خواهد شد.

رطوبت مورد نیاز:

این گیاه در رطوبت 40 الی 50 درصد در بهترین حالت خود رشد می کند. اگر فضای داخل خانه شما در فصل زمستان بیش از حد خشک است، از یک دستگاه بخور استفاده کنید.

خاک و کوددهی:

خاک مخصوص شفلرا باید با بافتی متوسط به همراه پیت ماس باشد، خاک شفلرا می تواند مخلوطی از خاک معمولی، خاک برگ و پیت ماس باشد.

در طول فصول رشد، هفته‌ای دو بار به گیاه کود مایع دهید. می‌توانید از سری کودهایی با رهایش آرام نیز استفاده کنید. این کودها بسیار غنی و سنگین هستند، در نتیجه گیاه از زیاد بودن مواد معدنی لذت خواهد برد.

تعویض گلدان بونسای شفلرا:

در صورت لزوم، می‌توانید هر سال گلدان شفلرا را عوض کنید. یک شفلرای بالغ می‌ تواند به درختی کوچک تبدیل شود و به ارتفاعی بین 3.5 تا 4.5 متر برسد. اما این اتفاق معمولا برای شفلرای آپارتمانی نمی‌ افتد. شفلرایی که در محیط و دمای خانه نگهداری می‌شود، نهایتا تا 1.8 متر رشد خواهد کرد.

هرس کردن شفلرا:

احتمالا شفلرای شما به هرس کردن نیاز مداوم خواهد داشت، به خصوص اگر نور خورشید را به میزان کافی دریافت نکند.
این کار بسیار ساده است، هر بخشی را که احساس کردید زیادی رشد کرده و یا بلند شده ببرید. شفلرا به سرعت بخش‌ های هرس شده را جایگزین کرده و پاداش زحمات شما را با ظاهر زیبایش می‌دهد. در نتیجه شما گیاهی کامل‌تر، سالم‌تر و سرسبزتر خواهید داشت.

تکثیر بونسای شفلرا:

اگر شما هم به نگهداری از شفلرا در خانه مشغول هستید، باید بدانید که می توانید به راحتی آن را پرورش داده و تکثیر کنید. انواع روش هایی که برای این منظور استفاده می شود عبارت است از:

  • تکثیر شفلرا به وسیله قلمه
  • تکثیر شفلرا از طریق بذر
  • پرورش از طریق خوابانیدن

بیماری های بونسای

ریزش برگ بونسای:

یکی از بیماری های بونسای، ریزش برگ های آن است.

در کل این گیاه که از خانواده ی فیکوس ها است، و تحمل کوچک ترین تغییر شرایطی را ندارد و همه چیز باید به خوبی برای این گیاه فراهم شده باشد. در غیر این صورت ریزش برگ شدیدی خواهد داشت.

برای پیدا کردن علت کافی است بررسی کنید چه شرایطی تغییر کرده است.

تعویض محل قرارگیری، تغییر در میزان نور و آبیاری، تغییر دما و هر تغییر دیگری باعث ریزش برگ های سبز خواهد شد.

تعویض گلدان باید در اواسط اسفند انجام شود و ریشه خیلی جا به جا نشود. حتی اگر به درستی این کار را انجام دهید گیاه کمی ریزش برگ خواهد داشت.

در این مرحله شرایط را برای گیاه ثابت نگه دارید و اگر ریزش برگ ها در حدی بود که شاخه ها بدون برگ شدند، هرس کرده و کود دهی را آغاز نمایید.

دلایل ریزش برگ های بونسای:

تعویض محل قرارگیری، تغییر در میزان نور و آبیاری، تغییر دما و هر تغییر دیگری باعث ریزش برگ های سبز خواهد شد.

نور نامناسب:

یکی از دیگر دلایل ریزش برگ های بونسای نور ناکافی است. این اتفاق بیشتر برای بونسای داخل فضای خانه رخ‌ می‌ دهد. برای اینکه بونسای نورکافی دریافت‌ کند می‌ توانید آن را پشت پنجره آفتاب‌ گیر گذاشته یا نور مصنوعی داخل خانه برای آن فراهم‌ کنید. درهر صورت بونسای از گیاهانی است که نور زیادی می‌ خواهد. البته نه آفتاب کامل، اما نبود نور باعث‌ می‌ شود نتواند عمل فتوسنتز انجام‌ دهد و برگ ها بریزند.

آبیاری نامناسب یکی دیگر از دلایل ریزش برگ بونسای:

یکی از دلایل ریزش برگ ها آبیاری نامناسب گیاه است. به طور کلی، بهترین زمان آبیاری زمانی است، که خاک کمی خشک می‌ شود. این نکته بسیار مهم است، که گل ها و گیاهان هم از استرس ناشی از آب رنج می برند. به همین دلیل آبیاری منظم گیاهان یکی از روش های سلامت آن ها است.

کمبود رطوبت:

بونسای از هر نوعی که باشد نیازمند رطوبت بالا است. کمبود رطوبت باعث ریزش برگ ها و در نتیجه خشک شدن گیاه می شود. بونسای را باید به صورت دائم روی جزیره نگه داری کنید و یا از دستگاه بخور سرد برای گیاه استفاده کنید.

علاوه بر جزیره خشکی نکشیدن خاک هم بسیار اهمیت دارد.

خاک نامناسب:

اگر خاک گیاه مناسب نبوده و از انواع خاک سنگین باشد، یا زه کشی مناسبی نداشته باشد، آب را در خود نگه داشته، و موجب ریزش برگ های بونسای می شود. درواقع این مورد مانند ابیاری بیش از اندازه عمل می کند. همچنین این امر موجب پوسیدگی ریشه شده و به تدریج برگ های گیاه می ریزند.

در این صورت زمانی گیاه را آبیاری کنید، که خاک آن کمی خشک باشد و وقتی گیاه بهتر شد، گلدان آن را با خاک مناسب تری تعویض کنید.

کوددهی اشتباه:

اگر برگ های بونسای مداوم و آهسته می‌ افتد، مشکل از کوددهی اشتباه گیاه است. کوددهی بیش از حد زیاد یا کم و اشتباه به گیاه آسیب‌ می‌ رساند. در صورتی که تشخیص‌ دادید علت ریزش برگ ها کوددهی است، PH خاک را اندازه‌ بگیرید و مقدار کود را کم و زیاد کنید. متوجه‌ شدید که بونسای نیز مانند سایر گیاهان به نور، کود و محیط مناسب نیاز دارد تا رشد کرده و سالم بماند. اما باید در واقع زبان گیاه کوچکتان را بدانید.

زرد شدن برگ های بونسای:

زرد شدن برگ بونسای مانند ریزش برگ ها می‌تواند به دلیل آبیاری نادرست اتفاق بیافتد. همچنین گیاه بونسای به شدت در مقابل تغییرات محیطی حساس بوده و جابجایی مکرر گلدان باعث وارد شدن شوک به گیاه، زرد شدن برگ ها و ریزش آن ها می شود.

دلیل دیگر زرد شدن برگ ها می‌تواند کاهش ازُت موجود در برگ های قدیمی‌ گیاه باشد که در این صورت باید از کود مخصوص استفاده کنید. همچنین خاک بونسای نیز مانند تمامی گیاهان، پس از گذشت زمان از مواد مغذی تخلیه شده و نیازمند کوددهی جهت تقویت خاک و رشد درخت می باشد.

توجه داشته باشید در صورتی که برگ های بونسای به طور ناگهانی زرد شده و سپس می ریزند، یعنی آبیاری بونسای کم است. اما در صورتی که برگ ها به آرامی زرد شده و بعد می ریزند، به معنای آبیاری بیش از حد و کوددهی نادرست (کمبود یا ازدیاد کود) است.

عدم جذب آب، یکی از بیماری های بونسای:

علت  جذب نکردن آب می تواند سفتی خاک و وجود کرم در خاک باشد.

برای بررسی این موضوع بهتر است خاک گلدان را به آرامی خارج کرده و در صورت مشاهده کرم های زیاد اقدام به تعویض خاک بونسای بکنید.

قهوه ای شدن برگ ها:

این اتفاق ممکن است به دلایلی اتفاق بیافتد:

  • هوای خیلی سرد
  • کمبود رطوبت محیط
  • استفاده از آب کلردار

پوسیدگی ریشه و ساقه:

پوسیدگی ریشه و در موارد شدید تر، پوسیدگی ساقه درخت به علت آبیاری بیش از حد و غرق آب شدن ریشه گیاه است. به دلیل کوچک بودن گلدان بونسای آبیاری بیش از حد باعث پوسیدگی ریشه و در موارد حاد باعث مرگ گیاه می شود. شناسایی این مشکل به دلیل پنهان بودن ریشه ها در خاک کمی دشوار است. اما در صورت بروز لکه های سیاه بر روی برگ یا ساقه، ریزش برگ ها و پژمردگی گیاه، باید احتمال پوسیدگی ریشه را بدهید.

برای شناسایی مشکل باید خیلی آهسته خاک روی ریشه را کنار بزنید و ریشه ها را بررسی کنید. در صورتی که ریشه ها سیاه و یا نرم شده اند، یعنی ریشه پوسیده است و باید گیاه از گلدان خارج شود و ریشه های گندیده جدا شوند. سپس پس از زدن قارچ کش به گلدان و ریشه و حذف ریشه های پوسیده، مجدد گیاه را به همراه ریشه های سفید و سالم داخل گلدان با خاک خشک و جدید قرار دهید.

سفیدک روی برگ ها:

مشاهده پودر های سفید یا خاکستری بر روی برگ گیاه می تواند بخاطر رطوبت زیاد و تهویه نامناسب باشد. برای درمان در ابتدا باید رطوبت محیط را کم کرده و از تهویه درست هوا مطمئن شوید. (در شب گیاه را آبیاری یا غبار پاشی نکنید).

در ادامه می توانید قسمت های سفید یا خاکستری را با پنبه و اسفنج نیمه مرطوب تمیز کنید و روی آن گل گوگرد بپاشید.

چروک شدن تنه ی بونسای:

اگر تنه ی بونسای چروک و پوک شده، احتمالا آبیاری زیاد و در نتیجه پوسیدگی ریشه ی گیاه منجر به این مشکل شده است.

برای حل این مشکل زهکشی گلدان را بررسی نمایید و آبیاری گیاه را پس از این که سطح خاک رطوبت خود را از دست داد انجام دهید.

علت از بین رفتن رنگ زرد برگ ها:

اگر بونسای شما از نوع خزان کننده باشد، این امر در فصول سرد رایج است. اما اگر از یک بونسای همیشه سبز نگهداری می‌کنید، مشکلات ریشه و کمبود مواد مغذی از جمله آهن می تواند سبب رنگ پریدگی برگ ها و یا تغییر رنگ آن ها بشود. بهتر است در مواجهه با این مشکل در ابتدا از کود آهن استفاده کنید و پس از گذشت چند روز نتیجه را بررسی کنید. در صورتی که تغییر رنگ برگ ها همچنان ادامه داشت، باید ریشه های بونسای را بررسی کرده و از سالم بودن آنها اطمینان حاصل کنید.

مقالات مشابه

گل سینادنیوم-smartpot.ir
ستون فقرات شیطان
آکالیفا
بنت قنسول
کروتون
مرجان
پدیلانتوس
0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید ؟
در گفتگو ها شرکت کنید!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

هفده + چهارده =